Biogazownie są alternatywą dla elektrowni tradycyjnych. Ich powstawanie wiąże się z bezpiecznym i ekologicznym zagospodarowaniem odpadów, co więcej może się przyczyniać do zapewniania samowystarczalności i bezpieczeństwa energetycznego gmin i powiatów.

Niewątpliwie biogazownie są inwestycjami przyjaznymi dla środowiska, ich użytkowanie może zapewnić rozwiązanie wielu problemów związanych gospodarowaniem odpadami, a ponadto przynieść wymierne korzyści ekonomiczne. W biogazowniach można bowiem przetwarzać dotychczas niezagospodarowane odpady z produkcji rolnej, a także odpady organiczne pochodzące z produkcji spożywczej lub biopaliw, a także inne czyste chemicznie odpady organiczne. Działanie biogazowni pozwala przy tym w znaczący sposób zredukować ilość ścieków i odpadów naturalnych oraz zahamować niekorzystne procesy niekontrolowanego rozkładu biomasy w środowisku. Wszystkie te okoliczności przemawiają więc za tym, aby wspierać projekty inwestycyjne mające na celu lokalizowanie nowych biogazowni. Doprowadzenie do zlokalizowania biogazowni wymaga jednak wykonania wielu czynności oraz przejścia przez rozbudowane procedury administracyjne.

Potrzeby i warunki
Decydując się na realizację inwestycji w biogazownię, w pierwszej kolejności należy przeprowadzić analizę potencjalnego rynku odbiorców energii elektrycznej i ciepła oraz oszacować możliwości ciągłego pozyskiwania surowców na potrzeby biogazowni. Istotne jest ponadto ustalenie możliwości przyłączenia do sieci elektroenergetycznej. Co więcej konieczny jest taki wybór lokalizacji biogazowni, który spowoduje jej położenie po stronie zawietrznej względem obiektów budowlanych przeznaczonych na pobyt ludzi.

Plan zagospodarowania przestrzennego
Trzeba zbadać, czy na terenie wybranym do lokalizacji inwestycji istnieje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który to dokument jest aktem prawa miejscowego i w sposób wiążący rozstrzyga o przeznaczeniu terenu. Jeżeli się okaże, że taki plan został przyjęty, to trzeba zbadać czy jego postanowienia dopuszczają realizację biogazowni na danym terenie. W sytuacji pozytywnej weryfikacji tego kryterium, inwestor może wystąpić o uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, którą wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Jeżeli się okaże, że postanowienia miejscowego planu zagospodarowania wykluczają realizację inwestycji, można się postarać w gminie o zmianę planu lub przeniesienie inwestycji w inne miejsce. Natomiast gdy na terenie wybranym do lokalizacji inwestycji nie istnieje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, wówczas lokalizacja biogazowni będzie się odbywać w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, którą wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Uzyskanie tej decyzji musi jednak poprzedzić wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.

Mapa i charakterystyka inwestycji
W przypadku lokalizowania inwestycji w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, do wniosku o jej wydanie należy dołączyć mapę z przedstawieniem granic terenu objętego wnioskiem, a także charakterystykę inwestycji obejmującą m.in. określenie zapotrzebowania na wodę, energię oraz sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków, a także innych potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, a w razie potrzeby również sposobu unieszkodliwiania odpadów. Ponadto charakterystyka inwestycji powinna obejmować określenie planowanego sposobu zagospodarowania terenu oraz charakterystyki zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym przeznaczenia i gabarytów projektowanych obiektów budowlanych, przedstawione w formie opisowej i graficznej, a także określenie charakterystycznych parametrów technicznych inwestycji.

Decyzja środowiskowa
Lokalizacja biogazowni wiąże się również z koniecznością uzyskania tzw. decyzji środowiskowej. Wniosek o jej wydanie należy złożyć w urzędzie gminy, na terenie której planowana jest inwestycja. Do wniosku trzeba dołączyć m.in. raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub kartę informacyjną przedsięwzięcia, występując jednocześnie o ustalenie zakresu raportu, a także kopię mapy ewidencyjnej, obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowana biogazownia oraz wypis z ewidencji gruntów. Zadaniem raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest określenie wpływu planowanego przedsięwzięcia na poszczególne elementy środowiska oraz ludzi. W jego treści należy zawrzeć opis planowanej biogazowni, w szczególności jej charakterystyczne cechy ze wskazaniem przewidywanego rodzaju i ilości zanieczyszczeń mogących wynikać z funkcjonowania tego przedsięwzięcia. Należy także przedstawić różne warianty inwestycji, z których organ wybierze następnie najkorzystniejszy dla środowiska.

Pozwolenie na budowę i użytkowanie
Po przejściu przez powyżej opisane postępowania determinujące miejsce lokalizacji biogazowni, inwestor będzie mógł złożyć wniosek o wydanie pozwolenia na budowę, a w następnej kolejności uzyskać zgodę organów administracji na użytkowanie obiektu. Nie można zapominać ponadto, iż  zgodnie z obecnym stanem prawnym działalność w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, bez względu na wielkość mocy zainstalowanej źródła oraz ilość energii wyprodukowanej w danym źródle podlega koncesjonowaniu. Niezbędną decyzję w tym względzie wyda Prezes Urzędu Regulacji Energetyki.

Tomasz Gawarecki, prawnik w Kancelarii Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór